Katodik Koruma Nedir?

Toprağa gömülü halde duran ve sıvı içerisinde yer alan metalik yapılarda meydana gelebilecek korozyonu önlemek ve koruma altına alabilmek adına elektrokimyasal bir metal ile korunma işlemi yapılır. Katodik koruma nedir sorusuna cevap veren bu tanım, koruma sisteminin temel prensibini elektrokimyasal korozyona dayandırmaktadır. Katodik koruma sisteminde, korozyon oluşumu kontrol altına alınabilmek için elektrik akımına dayanan bir çalışma durumu söz konusu olur. Korozyonun önlenmesi adına boruların yanında, onlarla temas halinde olacak şekilde daha reaktif olan bir metal yerleştirilir.

Katodik Korumanın Uygulandığı Alanlar

Katodik koruma işleminin yapıldığı alanlar şöyle sıralanabilir;

İçme suyu dağıtım sistemleri
Petrol ve yakıt dağıtım sistemleri
Doğal gaz dağıtım sistemleri
Yangın sistemleri
Deniz rıhtımlarında yer alan çelik kazıklar
Kanalizasyon sistemleri
Sıkıştırılmış olan hava dağıtım sistemleri
İskelelerde yer alan çelik kazıklar
Toprak seviyesi ile üzerinde yer alan sıvı depolama tanklarının iç alanları
Yer altı yakıtları ile depolama tankları.

Katodik koruma ölçümü ile beraber yapılacak ölçüm işleminden sonra korumanın ne kadarlık bir değerde olduğu hesaplanır.

Katodik Koruma Sistemleri

Korozyon oluşumunu kontrol altına alabilmek adına elektrik akımına dayanan bir sistem olarak, katodik koruma nedir sorusuna cevap verilebilir. Korozyon olayı temelde iki reaksiyonun bir araya gelmesi ile oluşur ve katodik koruma sistemleri de burada devreye girer. Elektronların anottan katoda doğru metal üzerinden akışı ve katot reaksiyonunun anottan gelen bu elektrotları kullanarak yürümesi korozyon oluşumuna neden olur.

Katodik koruma sistemlerinde metale dışarıdan verilen elektronlar, metal yüzeyde yürümekte olan reaksiyonları durdurmaya yarar. Anot reaksiyonu koruma altına girerek korozyon oluşumu önlenmiş olur.

Dış Akım Kaynaklı Koruma

Dış akım kaynaklı olan katodik koruma, metale dışarıdan verilen akım ile gerçekleştirilir. Dışarıdan bir trafo redresör yardımı ile beraber doğru akım uygulaması yapılır. Redresörden sağlanmış olan doğru akım, ucu korunacak olan metale, bu metal de bir anota bağlanır. Akım şiddeti, korunması gereken metalin yüze alanı ile metalin içerisinde yer alan ortamın koroziflik derecesine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Dış akım kaynaklı olan koruma sisteminde anot; toprak altı yapılarında kullanılan bir sistem olarak meydana gelir. Bu anot çeşitleri silis kaynaklı olan demir anotlardır.

Galvanit Anotlu Koruma

Korozyon oluşumunun önüne geçebilmek adına boruların yan kısmına temas halinde olacak şekilde daha aktif olan bir metal yerleştirilir. Korunacak olan metal yapının yanına kendisinden daha aktif bir şekilde çalışan başka bir metal bağlanarak galvanit hücre oluşumu sağlanır. Katodik koruma ölçümü ile beraber mevcut olan borunun değeri hesaplanabilir. Katodik koruma devresi üzerinden akım geçişinin sağlanabilmesi için, anot ve katot arasındaki devre direncinin mevcut direnci yenebilecek bir potansiyel akıma sahip olmaları gerekir. Galvanit anot üzerinden çekilmiş olan akım, açık çevre potansiyeli ile devre direncinin büyüklüğüne bağlıdır.

Galvanit Katodik Korumanın Avantajları

Galvanit koruma sisteminin avantajları;

Tesis maliyeti bakımından daha uygun olması
Aşırı koruma potansiyeli bakımından uygun olması
İşletilmesi ve bakımının kolay olması
Dış akım kaynağına ihtiyaç duyulmaması
Diğer metalik yapılar üzerindeki kaçak akım etkilerini azaltması
Galvanit katodik koruma sistemlerinin kurulumunun kolay olması
Bakımının ve işletim masraflarının düşük olması
Minimum katodik enterferans bulunması
Tankların korunması esnasında, tankın dış çapında uniform akım dağılışının olması
Minimum değerde infilak ve istimlak maliyetinin olması şeklinde sıralanabilir.

Katodik koruma sistemleri korozyon oluşumunun önüne geçebilmek açısından gerekli olan bir bütün olarak bilinmekte ve uygulanmaktadır.

Bir önceki yazımız olan Solar Sistemlerde Yıldırımdan Korunma başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.